Sıfırdan Para Biriktirmek

Akıllı Bütçe’den herkese selamlar! Sıfırdan para biriktirmek istiyoruz değil mi? Ama nereden başlayacağımızı bir türlü kestiremiyoruz. Bir zamanlar ben de bu düşüncelerle boğuşuyordum. “Sıfırdan para biriktirmek mümkün mü?” gibi sorular. Maaştan para biriktirme çabaları, kenara para atma, sonra o parayı harcama… Dur biraz daha kazanayım öyle biriktireyim gibi laflar… Sonra birkaç youtube videosu izledim. Ve bakış açım tamamen değişti. Bu yazıda da bu yöntemleri derlemek istedim.

Not: Bu yazı tamamen kişisel çıkarımlarıma dayanıyor. Yani bir yatırım tavsiyesi, ekonomi tavsiyesi niteliği yoktur. Herkesin kendi finansal beklentileri ve maddi koşulları farklı olacağı için bu yazıda yer alan bilgilerin bazıları size uymayabilir. Bu içeriği bir tavsiye değil, farklı bir bakış açısı olarak okuyun.

Kredi kartı ekstrenizi alın ve geçen ay yaptığınız harcamaların yanına gerekli ve gereksiz yazın. Gereksizlerin fazlalığına şaşırabilirsiniz.

reklam

ADIM 1: BÜTÇE OLUŞTURMAK

Sıfırdan para biriktirmek için belki de en önemli adım bu. Bütçe oluşturmak ve ona uymak parayla ilişkinizi tamamen değiştiriyor. Denedim oradan biliyorum:)

Bütçe Oluşturarak Gelirinizi ve Giderlerinizi İzleme

Bir bütçe oluşturmanın ve finansal güvenceyi sağlamanın ilk adımı, gelir ve giderlerinizi yakından izlemektir. Gelirinizi ve harcamalarınızı izlemek, finansal durumunuzun tam olarak farkında olmanıza yardımcı olacaktır. İşte bu adımı atmanız için bazı pratik öneriler:

• Gelirinizi Belirleyin: Aylık veya yıllık gelirinizi net bir şekilde belirleyin. Bu, ana iş gelirinizi, yan gelirleri ve diğer kaynakları içermelidir. Vergi ve diğer düzenli kesintileri hesaba katmayı unutmayın.
• Giderlerinizi Kaydedin: Tüm harcamalarınızı kaydetmeye başlayın. Sabit giderleriniz (kira, faturalar), değişken giderleriniz (gıda, giyim, eğlence) ve borç ödemeleriniz (kredi kartları, krediler) dahil olmak üzere her şeyi listeleyin.
• Bütçeleme Araçları Kullanın: Mobil uygulamalar veya çevrimiçi bütçeleme araçları, gelirinizi ve harcamalarınızı kolayca takip etmenize yardımcı olabilir. Bu araçlar, harcamalarınızı kategorilere ayırarak nereye ne kadar harcadığınızı daha iyi anlamanıza yardımcı olabilir. Sevdiğimiz bütçe uygulamalarına buradan bakabilirsiniz.

Gereksiz Harcamaları Tanıma ve Azaltma

Bazı harcamalarınızı yakından izlemeye başladığınızda, gereksiz harcamaları tanımlama ve azaltma fırsatları da ortaya çıkacaktır. Görünmez maliyetler ile ilgili bu yazımızı mutlaka okuyun. İşte tasarruf etmenize yardımcı olacak bazı ipuçları:

• Harcama Analizi: Harcamalarınızı inceleyin ve hangi alanlarda fazla harcadığınızı belirleyin. Özellikle abonelikler, dışarıda yemek yeme alışkanlıkları veya lüks ürünler gibi alanlarda gereksiz harcamaları tanımlamaya dikkat edin. Mesela kredi kartı ekstrenizi alın ve geçen ay yaptığınız harcamaların yanına gerekli ve gereksiz yazın. Gereksizlerin fazlalığına şaşırabilirsiniz.
• Önceliklendirme: Temel ihtiyaçlarınızı (barınma, yiyecek, sağlık) karşılamak için öncelikli harcamalarınıza odaklanın. Lüks harcamaları azaltarak ve ihtiyaçlarınıza öncelik vererek tasarruf edebilirsiniz.
• İndirimler ve Kampanyaları Kullanın: Alışveriş yaparken indirimleri ve kampanyaları takip edin. Bu, aynı ürünleri daha uygun fiyatlara satın almanıza yardımcı olabilir.

Acil Durum Fonu Oluşturma ve Sıfırdan Para Biriktirmek

Acil durum fonu, beklenmedik harcamalar veya mali zorluklar karşısında finansal güvence sağlayan önemli bir araçtır. Acil durum fonu oluşturmak için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:

• Hedef Belirleyin: İlk hedef, acil durum fonunun kaç aylık yaşam giderinizi karşılayacağını belirlemektir. Genellikle 3 ila 6 aylık yaşam giderleri hedef olarak belirlenir.
• Otomatik Tasarruf Ayarları: Her ay otomatik olarak belirlediğiniz miktarı acil durum fonunuza aktarmak için bankanızda otomatik transferler ayarlayın.
• Kullanmamayı Taahhüt Edin: Acil durum fonunuzu yalnızca beklenmedik acil durumlar için kullanmayı taahhüt edin. Diğer amaçlar için kullanmamaya özen gösterin.

Gelirinizi ve harcamalarınızı düzenli olarak izlemek, gereksiz harcamaları azaltmak ve acil durum fonu oluşturmak, sıfırdan para biriktirmenin temel adımlarından sadece birkaçıdır. Bu adımları takip ederek, finansal güvenceyi artırabilir ve gelecekteki finansal hedeflerinize ulaşabilirsiniz.

Adım 2: Birikimleri Yatırıma Çevirmek

Birikimler iyi ama tek başına yeterli değil. Değerlendirilmeyen birikimler zamanla enflasyon karşısında eriyor. Bu yüzden güvenilir bir yatırım planıyla enflasyona karşı koruma hatta enflasyonun üzerinde bir kazanç üzerine odaklandım. Sıfırdan para biriktirmek için çıktığımız yola bu konuyla devam edelim.

Yatırım Yapmanın Temelleri

Yatırım yapmak, finansal hedeflere ulaşma ve gelecekteki mali güvenceyi artırma konusunda önemli bir adımdır. Ancak yatırım dünyası karmaşık olabilir ve doğru yatırım araçlarını seçmek, portföyünü çeşitlendirmek ve risk toleransını belirlemek önemlidir. İşte yatırım yapmanın temel ilkeleri:

Temel Yatırım Araçları: Hisse Senetleri, Tahviller, İş Fonları

• Hisse Senetleri (Aktifler): Hisse senetleri, bir şirketin sahiplik hisselerini temsil eder ve genellikle uzun vadeli yatırım için kullanılırlar. Hisse senetleri genellikle daha yüksek getiri potansiyeline sahiptir, ancak aynı zamanda daha yüksek risk içerirler.
• Tahviller: Tahviller, şirketler veya hükümetler tarafından ihraç edilen borç senetleridir. Tahviller, sabit getiri sağlar ve daha düşük risk taşır, ancak getiriler genellikle hisse senetlerine kıyasla daha düşüktür.
• İş Fonları (ETF’ler ve Borsa Yatırım Fonları): İş fonları, birçok farklı varlığı içeren ve çeşitlendirilmiş bir yatırım portföyü sunan fonlardır. ETF’ler ve borsa yatırım fonları, çeşitli varlıklara yatırım yapmak isteyen yatırımcılar için popüler seçeneklerdir.

Bu konuyla ilgili daha detaylı bir yazımız da var. Buradan okuyabilirsiniz.

Yatırım Portföyü Diversifikasyonu

Portföy çeşitlendirmesi, riski azaltmanın ve getiriyi optimize etmenin önemli bir yoludur. Tek bir yatırım aracına bağlı kalmak yerine, farklı varlık sınıflarına (örneğin, hisse senetleri, tahviller, emtialar) ve farklı endüstrilere yatırım yaparak riskin dağıtılmasını sağlar. Bu, portföyünüzün dalgalanmaları daha iyi tolere etmesine ve uzun vadeli başarıyı artırmasına yardımcı olabilir. Sıfırdan para biriktirmek isteyenler buna dikkat etmeli.

Risk Toleransınızı Belirleme

Risk toleransı, bir yatırımcının riski nasıl tolere edebileceği ve hangi seviyede risk almak istediği konusunda önemlidir. Risk toleransınızı belirlemek, yatırım kararlarınızı ve portföy dağılımınızı etkiler. İşte risk toleransınızı belirlemenize yardımcı olacak bazı faktörler:

• Mali Durum: Kişisel mali durumunuz, risk toleransınızı belirlemeye önemli bir etkendir. Borçlarınız, geliriniz ve acil durum fonunuz, ne kadar risk alabileceğinizi etkiler.
• Yatırım Hedefleri: Yatırım hedefleriniz, risk toleransınıza yönelik kararlarınızı etkiler. Kısa vadeli hedefler için daha düşük riskli yatırımlar tercih edilebilirken, uzun vadeli hedefler için daha fazla risk alınabilir.
• Kişisel Tolerans: Kişisel olarak riski nasıl tolere ettiğiniz de önemlidir. Endişeli veya panikleyen bir yatırımcıysanız, daha düşük riskli yatırımlar tercih edebilirsiniz.

Yatırım yaparken temel yatırım araçlarını, portföy çeşitlendirmesini ve risk toleransını göz önünde bulundurmak, başarılı bir yatırım stratejisi oluşturmanın anahtarlarından biridir. Ayrıca, yatırım yapmadan önce dikkatli araştırma ve gerektiğinde uzman tavsiyesi almak da önemlidir.

Adım 3: Ek Gelir Kaynakları Oluşturmak

Bu yazıdaki en önemli konulardan biri de belki bu. Aslında sıfırdan para biriktirmek istediğimizde bahanemiz çok net: Maaşım yetmiyor ki! O zaman yeni gelir kaynakları bulmalıyız.

Ek Gelir Kaynakları Oluşturma

Birçok insan, ana gelirlerini artırmak veya finansal hedeflerine daha hızlı ulaşmak için ek gelir kaynakları oluşturmayı düşünüyor. Ek gelir kaynakları, farklı yeteneklerinizi ve ilgi alanlarınızı kullanarak gelir elde etmenize yardımcı olabilir. İşte ek gelir kaynakları oluşturmanıza yardımcı olabilecek bazı fikirler:

Yan gelir İş Fikirleri

1. Freelance Yazılım ve Web Geliştirme: Programlama veya web geliştirme konusunda yetenekliyseniz, serbest yazılım veya web geliştirme işleri alabilirsiniz.
2. Serbest Yazı Yazarlığı ve Blog Yazarlığı: İyi yazma becerilerine sahipseniz, makaleler veya blog yazıları yazarak para kazanabilirsiniz.
3. Grafik Tasarım: Grafik tasarım konusunda becerilere sahipseniz, logo tasarımları veya grafikler oluşturarak gelir elde edebilirsiniz.
4. Dijital Pazarlama Danışmanlığı: Dijital pazarlama konusunda bilgi sahibiyseniz, küçük işletmelere dijital pazarlama danışmanlığı yapabilirsiniz.
5. Eğitim ve Danışmanlık: Uzman olduğunuz bir konuda eğitim veya danışmanlık hizmetleri sunabilirsiniz. Örneğin, dil öğretme veya işletme danışmanlığı gibi.

İnternetten Para Kazanma Yolları

1. Affiliate Pazarlama: İnternet üzerinden ürün veya hizmetlerin tanıtımını yaparak komisyon kazanabilirsiniz.
2. Online Anketler ve İncelemeler: Anket doldurma veya ürün incelemeleri yazarak çevrimiçi para kazanabilirsiniz.
3. Dijital Ürün Satışı: Kendi dijital ürünlerinizi (örneğin, e-kitaplar, eğitim kursları) oluşturarak satabilirsiniz.
4. Freelance Platformları: Çeşitli freelance platformlarına (örneğin, Upwork, Freelancer) katılarak çeşitli projelerde çalışabilirsiniz.
5. Blog veya YouTube Kanalı: İlgi çekici içerikler oluşturarak reklam geliri, sponsorluklar veya bağışlarla para kazanabilirsiniz.

Freelance Çalışma ve Serbest Meslek Sahipliği

1. Freelance İşler Alın: Freelance iş platformları üzerinden serbest meslek işleri bulun ve projelerde çalışarak gelir elde edin.
2. Serbest Meslek Sahipliği: Yeteneklerinize ve ilgi alanlarınıza dayalı olarak kendi serbest meslek işinizi kurabilirsiniz, örneğin serbest grafik tasarımcı, serbest yazar veya serbest fotoğrafçı olarak.
3. Online Kurslar ve Eğitim: Yeteneklerinizi veya bilgi birikiminizi paylaşmak için online kurslar oluşturabilir ve bu kursları satışa sunarak gelir elde edebilirsiniz.

Ek gelir kaynakları oluşturmak, finansal güvenceyi artırmanın ve tasarruf etmenin bir yoludur. İlgilendiğiniz ve yetenekli olduğunuz alanlara odaklanarak, ek gelir elde etmek ve finansal hedeflerinize daha hızlı ulaşmak mümkün olabilir.

Adım 4: Borçları Yönetmek ve Kredi Notu İyileştirmek

Sıfırdan para biriktirmek istiyoruz. Ama biliyorum hepimizin borçları var. Bunları yönetmek de bizim için önemli.

Kredi Notu Öğrenme-Findeks Kredi Notu Nedir?

Kredi Kartı Borçlarıyla Başa Çıkma

Kredi kartı borçları, birçok insan için finansal sorunların ana kaynağıdır. Bu borçları etkili bir şekilde yönetmek ve azaltmak için izleyebileceğiniz bazı adımlar:

1. Harcamaları İzleyin: Kredi kartı ekstrenizi ve harcamalarınızı yakından izleyin. Hangi harcamaların borcunuzu artırdığını belirleyin.
2. Bütçe Oluşturun: Aylık bir bütçe oluşturarak gelirinizi ve harcamalarınızı dengeleyin. Böylece gereksiz harcamaları azaltabilirsiniz.
3. Minimum Ödemeleri Ödeyin: Kredi kartı borcunuzu ödemeye başlarken minimum ödemeleri asla ihmal etmeyin. Borcun tamamını ödeyemediğiniz durumlar olabilir. Ama asgari tutarı mutlaka gününde ödemeye çalışın. Aksi takdirde, gecikme ücretleri ve faizlerle karşılaşabilirsiniz. Kredi notunuz da olumsuz etkilenebilir.
4. Faiz Oranlarını Düşürün: Kredi kartı aldığınız bankayla iletişime geçin ve faiz oranlarını düşürmeleri için müzakere yapın. İyi bir ödeme geçmişi ve kredi notu, bu konuda yardımcı olabilir.
5. Borç Transferi: Bazen bankalar cazip borç kapatma seçenekleri sunar. Kredi borcunuz için ödediğiniz faizin daha altında bir teklif gördüğünüzde borcunuzu taşımayı değerlendirebilirsiniz. Tabii borcunuzu kapattıktan sonra tekrar borçlanmamalısınız.
6. Ek Gelir Kaynakları: Ek gelir kaynakları oluşturarak, kredi kartı borçlarını daha hızlı ödeyebilirsiniz. Freelance işler, yan projeler veya serbest meslek çalışmaları bu amaçla kullanılabilir.

Kredi Notunuzu İyileştirme Stratejileri

Kredi notu, finansal sağlığınızın önemli bir göstergesidir. Kredi notunuzu iyileştirmek için aşağıdaki stratejileri kullanabilirsiniz:

1. Kredi Raporunuzu İnceleyin: Kredi raporunuzu düzenli olarak kontrol edin ve hataları düzeltmek için bankanıza başvurun.
2. Zamanında Ödeme Yapın: Kredi kartları, krediler ve faturalarınızı zamanında ödeyin. Geç ödemeler kredi notunu olumsuz etkiler.
3. Kredi Karışıklığını Azaltın: Gereksiz kredi kartları veya hesaplarını kapatın. Fazla hesaplar kredi notunu olumsuz etkileyebilir.

Borçları Azaltma ve Kapanış Planı

1. Borç Listesi Oluşturun: Tüm borçlarınızı ve faiz oranlarını içeren bir borç listesi oluşturun.
2. Öncelik Belirleyin: Borçları öncelik sırasına göre sıralayın. Yüksek faizli borçları önce ödemek, toplam faiz ödemenizi azaltacaktır.
3. Ek Ödemeler Yapın: Ekstra gelir elde ettiğinizde veya tasarruf ettiğinizde borçlara ek ödemeler yapın. Bu, borçları daha hızlı azaltmanıza yardımcı olur.
4. Borç Kapama Planı: Her borç için bir borç kapanış planı oluşturun. Bu, ne zaman ve ne kadar ödeme yapmanız gerektiğini net bir şekilde belirtir.
5. Disiplinli Olun: Borçları azaltmak disiplin gerektirir. Bütçenizi sıkı bir şekilde takip edin ve hedeflerinizi gerçekleştirmek için odaklanın.

Borç yönetimi ve kredi notu iyileştirme, finansal sağlığınızı düzelten ve gelecekteki mali hedeflerinize ulaşmanıza yardımcı olan önemli adımlardır. Bu stratejileri uygulayarak, borçlarınızı azaltabilir, kredi notunuzu iyileştirebilir ve finansal güvenceyi artırabilirsiniz.

Adım 5: Tasarruf Etme ve İstikrarlı Bir Gelecek İnşa Etme

Sıfırdan para biriktirmek için tasarruf şart. Finansal istikrar ve geleceğe hazırlık, tasarruf etmenin ve akıllıca yatırım yapmanın önemli bir parçasıdır. İşte bu amaçla izleyebileceğiniz bazı adımlar:

Otomatik Tasarruf Hesapları Kurma

1. Acil Durum Fonu İçin Otomatik Hesap: Acil durumlar için tasarruf etmek için ayrı bir otomatik hesap açın. Her ay, belirlediğiniz bir miktar otomatik olarak bu hesaba aktarılmalıdır.
2. Emeklilik Hesabı Katkıları: İşveren tarafından sunulan 401(k) veya benzeri bir emeklilik hesabına katkılarınızı otomatik olarak ayarlayın. Bu, gelecekteki emeklilik için tasarruf etmenize yardımcı olur.
3. Başka Hedeflere Yönelik Otomatik Hesaplar: Diğer finansal hedefleriniz için (örneğin, ev satın alma veya çocukların eğitimi) ayrı otomatik tasarruf hesapları açın ve bu hesaplara düzenli olarak para aktarın.

Hedefe Yönelik Tasarruf Planı Oluşturma

1. Hedefleri Belirleyin: Öncelikli finansal hedeflerinizi belirleyin. Kısa vadeli hedefler (tatil, acil durum fonu), orta vadeli hedefler (ev satın alma) ve uzun vadeli hedefler (emeklilik) gibi.
2. Hedeflere İlişkin Maliyetleri Hesaplayın: Her hedefin ne kadar maliyet gerektireceğini belirleyin. Bu, hedeflerinize ulaşmak için ne kadar tasarruf etmeniz gerektiğini anlamanıza yardımcı olur.
3. Hedeflere Ulaşmak İçin Tasarruf Oranı Belirleyin: Her ay veya her dönem için belirli bir miktarda tasarruf etmeyi taahhüt edin. Hedeflere ulaşmak için bu miktarı hesaplayın.
4. Otomatik Transferler Ayarlayın: Her ay otomatik olarak tasarruf hesaplarınıza belirlediğiniz miktarları aktarmak için bankanızda otomatik transferler ayarlayın.
5. Hedeflerinizi İzleyin ve Güncelleyin: Hedeflerinize düzenli olarak göz atın ve finansal durumunuzu değerlendirin. Gerektiğinde hedeflerinizi güncelleyin ve daha büyük hedeflere ilerlemeye devam edin.

Emeklilik İçin Para Biriktirme Stratejileri

1. Emeklilik Hesaplarına Katkı Yapın: İşveren tarafından sunulan 401(k) veya benzeri emeklilik hesaplarına düzenli katkılar yapın. İşvereninizin eşleştirme katkılarından yararlanmaya çalışın.
2. Bireysel Emeklilik Hesabı (IRA): IRA hesabı açın ve bireysel olarak emeklilik için tasarruf etmeye başlayın. Geleneksel IRA veya Roth IRA seçeneklerini değerlendirin.
3. Emeklilik Hedefinizi Belirleyin: Ne zaman emekli olmak istediğinizi ve ne kadar para biriktirmeniz gerektiğini belirleyin. Bu hedefe ulaşmak için tasarruf oranınızı ayarlayın.
4. Çeşitlendirilmiş Yatırım Portföyü: Emeklilik hesaplarınızda çeşitlendirilmiş bir yatırım portföyü oluşturun. Uzun vadeli hedefler için risk ve getiri dengesini göz önünde bulundurun.
5. Emeklilik Danışmanlığı: Emeklilik planınızı değerlendirmeniz ve optimize etmeniz için bir finansal danışmanla çalışmayı düşünün. Bu uzmanlar size emeklilik hedeflerinize ulaşma konusunda rehberlik edebilir.

Tasarruf etme ve istikrarlı bir gelecek inşa etme, finansal bağımsızlık ve emeklilik için önemli adımlardır. Hedeflerinizi belirlemek, tasarruf etmek ve yatırım yapmak, finansal güvenceyi artırmanıza yardımcı olur ve gelecekteki mali hedeflerinize ulaşmanızı sağlar.

Adım 6: Kişisel Finans Eğitimi ve Kaynakları

Kişisel finansı anlamak ve yönetmek, finansal başarıya giden yolda temel bir adımdır. İşte kişisel finans eğitimi ve kaynaklarına başlamak için kullanabileceğiniz bazı yollar:

1. Online Finans Kursları: İnternet üzerinde birçok ücretsiz ve ücretli kişisel finans kursu bulunmaktadır. Bu kurslar, bütçeleme, yatırım, borç yönetimi ve emeklilik planlaması gibi konularda size rehberlik edebilir.
2. Finansal Kitaplar: Kişisel finansla ilgili birçok kitap mevcuttur. Bu kitaplar, temel finans prensiplerini anlatırken aynı zamanda daha karmaşık konuları da ele alabilir. Öne çıkan yazarlar arasında Dave Ramsey, Robert Kiyosaki ve Suze Orman bulunmaktadır.
3. Ücretsiz Kaynaklar ve Makaleler: Birçok finans web sitesi, ücretsiz kaynaklar, makaleler ve finansal öğrenme araçları sunmaktadır. Bu kaynaklar, bütçeleme, tasarruf etme, borç yönetimi ve yatırım konularında faydalı bilgiler içerebilir.

Kitaplar, Bloglar ve Podcast’ler

1. Finansal Kitaplar: Kişisel finansla ilgili birçok kitap mevcuttur. “Zengin Baba, Yoksul Baba” (Rich Dad, Poor Dad) gibi popüler kitaplar, finansal öğrenmeye başlamak için iyi bir başlangıç olabilir.
2. Finans Blogları: Birçok finans blogu, kişisel deneyimleri, öğrenme kaynaklarını ve finansal stratejileri paylaşır. Öne çıkan finans blogları arasında “The Motley Fool,” “Clever Girl Finance“, “Para Durumu” sayılabilir.
3. Finans Podcast’leri: Finans podcast’leri, günlük işlerinizi yaparken veya yolculuk sırasında finansal bilgiye erişmenizi sağlar. “The Dave Ramsey Show,” “The Clark Howard Podcast,” ve “The BiggerPockets Money Podcast” gibi podcast’ler popülerdir.

Finansal Danışmanlık Hizmetleri ve Uzmanlardan Yardım Alma

1. Finansal Danışmanlık: Finansal danışmanlar, kişisel finans hedeflerinizi belirlemenize ve bir finansal plan oluşturmanıza yardımcı olabilirler. Ayrıca yatırım stratejileri, emeklilik planlaması ve borç yönetimi konularında da rehberlik edebilirler.
2. Vergi Danışmanları: Vergi uzmanları, vergi yükünüzü azaltmanıza yardımcı olabilirler. Vergi avantajlarından ve tasarruf fırsatlarından nasıl yararlanılacağı konusunda size bilgi verebilirler.
3. Emeklilik Planlamacıları: Emeklilik planlamacıları, emeklilik için tasarruf etme ve emeklilik gelirinizi nasıl optimize edeceğiniz konusunda size stratejiler sunabilirler.

Kişisel finansı anlamak ve yönetmek için bu kaynakları kullanarak finansal bilincinizi artırabilirsiniz. Finansal bilgi ve kaynaklara düzenli olarak erişim sağlamak, finansal geleceğinizi güvence altına almanıza yardımcı olabilir.

Sıfırdan para biriktirmek adlı yazımızın yanında diğer yazılarımızı da okuyun.

---

---