Para Biriktirme Yolları
Para biriktirme yolları, birçoğumuz gibi benim de üstüne epey kafa yorduğum bir konu. Aslında bu siteyi açma konusundaki motivasyonlarımdan birisi diyebilirim. Para biriktirmek için araştırmalar yaparken, öğrendiğim para biriktirme yöntemleri ve taktiklerini not etmeye sonra da bu blogda derlemeye karar verdim. Bu yazıda nasıl para biriktirilir diye düşünen herkesin faydalanabileceği bir şey vardır muhakkak. Kolay para biriktirme yolları üzerine konuşmadan önce isterseniz hikayemi de anlatyım size.
Neden Para Biriktirmek İstiyorum?
Para biriktirme yöntemleri üzerine birçok içerik gördünüz eminim. Ben de gördüm. Birçoğunu okurken, “ya bu yazıyı yazanın gerçek hayattan haberi var mı?” diye düşündüm. O yüzden bu yazıya öncelikle kendi hikayemle başlamak istedim.
Benim de küçüklüğümde, çoğu orta sınıf ailede yaşanan maddi sıkıntılar yaşanıyordu. Büyüdüm. Para kazandım. Ben de bir borç döngüsü içine girdim. Ne kazandıysam yetmiyordu. Hep daha çok kazanmam lazım diye düşündüm. Para sıkıntımı az kazanmama bağlıyordum. Bir gün Charles A. Jaffe’nin bir cümlesini gördüm. “Ne kadar varlıklı olacağınızı kazancınız değil, harcamalarınız belirler.” diyordu. Çok haklıydı. Çünkü gelirim ne kadar artarsa artsın ay sonunda param kalmıyordu. Neden mi? Para biriktirme yolları üzerine düşünmek yerine, daha fazla kazanma peşindeydim. Üstelik çok harcıyordum. O gün harcamalarımı kısmaya, kıstığım parayı da biriktirip geleceğim için değerlendirmeye karar verdim. Ama bunu da akıllıca yöntemlerle yapmaya çalıştım. Ne de olsa bize boşuna akıllı bütçe demiyorlar:)
Küçük bir uyarı: Öncelikle şunu hatırlatmak isterim. Bu yazıda yer alan fikirler benim kişisel tecrübelerime dayanıyor. Bir yatırım ya da birikim tavsiyesi gibi değerlendirilmemeli. Çünkü para biriktirmek öyle bir konu ki, her yöntem herkeste aynı sonucu vermiyor. Nasıl versin? Sonuçta hepimizin farklı öncelikleri, ihtiyaçları var hayatta. O yüzden bu yazıyı farklı bir görüş almak için okuyun. Ama bu yöntemleri uygulayıp uygulamamak tamamen sizin kararınız. Size uygun olup olmadığını düşünün. Belki bazıları size mantıksız gelebilir. Uygulayıp uygulamama kararı size ait elbette.
Bu yazılarımız da ilginizi çekebilir:
Birikim Yapmak İçin Uyguladığım Para Biriktirme Yolları
Öncelikle şunu hatırlatmak isterim, para biriktirmek bir süreç. Yani sabırlı olmalısınız. Birçok insan birikim yapmaya başlıyor ve bir süre sonra tüm birikimini bozuyor ya da hemen büyük hedeflere ulaşamadığı için sıkılıp bırakıyor. İşte bu yüzden para biriktirme yöntemleri üzerine bu yazıyı hazırlamak istedim. Hazırsanız başlayalım.
1-Tüm gelirinizi ve giderinizi yazın.
Para biriktirme yöntemleri listemizin en temel maddesi aslında oldukça basit: tüm harcama ve gelirlerimizi yazmak. “Ne işime yarayacak yahu” diyebilirsiniz. Şöyle düşünün. Ben ev bütçemi bir şirket bütçesi gibi düşünüyorum. Nasıl bir şirket kar etmeyi hedefliyorsa, benim de amacım bu. Her şirket gibi benim de bu amaca ulaşmak, daha fazla para biriktirmek için bir muhasebe defterimin de olması gerekiyor diye düşünüyorum. Elbette o kadar karışık bir deftere gerek yok. Ama bu ay elime geçen para, bu ay yapacağım harcamalar diye bir liste yaptığım zaman, bütçe planlama için önemli bir adım atmış oluyorum. Çünkü o zaman belli harcamaları ertelemem gerektiğini fark ediyorum.
“Bütçe planlaması nasıl yapılır” diye soranlar için defter tutmak o kadar kolay olmayabilir. O zaman imdadınıza bütçe planlama uygulamaları yetişiyor. Gayet kolay kullanabileceğiniz bu uygulamalarla, siz de bütçenizi takip edebilirsiniz. Ben bütçe planlama için Spendee uygulamasının ücretsiz sürümünü kullanıyorum.
2-Gizli harcamalarınızla yüzleşin.
İlk maddeyi gerçekçi bir şekilde uyguladığınızda karşınıza hiç ummadığınız harcama kalemleri çıkabilir. Ufak harcamalar fark etmeden büyük harcamalara dönüşüyor. Biz kirayı, market alışverişini, taksitleri hesaplıyoruz. Ama ufak harcamalar para biriktirmek isteyen herkes için dikkat edilmesi gereken bir konu. Belki de “keşke zam alsam” diye düşünürken, istediğimiz zam miktarını harcamalarımızı kısarak elde edebiliriz.
Düşünün, gün içinde 10 lira abur cubur harcaması yapmanız ayda 300 liranızın fark etmeden harcanmasına neden oluyor. Ya da aslında evde yapıp termosa koyabileceğimiz kahveye para vermek… Bu miktarı biriktirmek güzel olmaz mıydı? Bir de belirtmeden geçemeyeceğim, zararlı alışkanlıklarınız varsa bu sadece sağlığınıza değil bütçenize de zarar veriyor unutmayın. Özetle, sigarayı bırakın:)
3-Alışveriş alışkanlıklarınızı değiştirin.
Para biriktirmek için hep “keşke daha çok param olsa da biriktirsem” diyoruz. Oysa para elimizde ve biz genelde kontrolsüz harcama dürtüsüyle biriktirebileceğimiz miktarları harcıyoruz. Para biriktirme yolları üzerine düşünürken bu yüzden alışverişten bahsetmeden edemeyeceğim. Aslında elimizde birikim yapmak için tutabileceğimiz miktarları nasıl harcıyoruz birlikte düşünelim gelin.
Alışveriş yaparken yaptığımız ilk hata, isteklerimiz ve ihtiyaçlarımızı birbirine karıştırmak. Genelde önceliği isteklerimize ayırma eğilimimiz var. Mesela maaşı alınca aylık gıda alışverişimizi yapmadan, gidip ayakkabı alabiliyoruz. Bir diğer hata, alışverişe listesiz çıkmak. Hep yaşarız benzer durumları. Örneğin ihtiyacımız olan montu almaya gittiğimizde, mont dışında başka parçalar da almak… Bunlar hep kontrol edilebilecek, yönetilebilecek konular. Üstelik akıllı bütçe yönetimi yaparak, aslında bu isteklerinizi de gerçekleştirebilirsiniz.
Dilerseniz ucuz alışveriş mümkün mü yazımıza da göz atabilirsiniz.
4-Önce kendinize ödeme yapın.
Warren Buffet’ın bütçe yönetimi konusunda sevdiğim bir sözü var: “Önce harcayıp sonra kalanı biriktirmiyorum. Önce biriktiriyorum, sonra kalanı harcıyorum”. Bu çok haklı bir tespit. Çünkü tüm para biriktirme yolları, doğru bakış açısıyla uygulandığında verimli oluyor bana göre. Eskiden şunu yapardım. Harcar harcar harcar, ay sonunda biraz para kaldıysa kenara atardım. Bazı aylar hiçbir şey kalmazdı. Çünkü harcamanın sonu yok. Ben de bunu kendime bir zorunluluk haline getirdim. Yani bir taksit, borç öder gibi düşündüm.
Aslında para biriktirmek zaten kendime ve geleceğime olan borcumu ödemek gibi düşünmeye başladım. Maaşımın %5-%10 arasında bir oranını her ay ayırmaya başladım. Maaşımı aldığım gibi bu miktarı zorunlu bir ödemeymiş gibi hemen birikim hesabıma aktarıyorum. Yani önce kendime ödeme yapıyorum. Sonra zorunlu harcamalarımı yapıp kalan parayı özel harcamalarım için kullanıyorum. Artık birikimlerimden kısmak yerine, özel harcamalarımdan kısıyorum.
5-Evde para biriktirme yöntemleri var. Deneyin.
Küçük birikimler bir bakmışsınız kocaman olmuş. Daha önce bu konuda bir yazı yayınlamıştık. Evde para biriktirme yöntemleri ile evinizde ailenizle hem eğlenerek hem de cebinizde, cüzdanınızda kalan miktarları değerlendirerek para biriktirebilirsiniz. Bir bakmışsınız o 1 liraralar 10, 10’lar 100, 100’ler 1000 olmuş. Bu para biriktirme yolları size cazip gelmese bile bir kumbara edinip para biriktirmeye başlayabilirsiniz.
6-Tüm abonelikleri gözden geçirin.
Para biriktirme yolları arasında en çok işime yarayanlardan biri bu oldu. Yıllar içinde o kadar çok şeye üye olmuşum ki, ne kadar para ödediğimin farkında bile değilim. Çünkü tüm bu ödemeler rutinim sayılmaya başlamış kafamda. Dijital televizyon aboneliği, müzik uygulaması aboneliği, spor salonu aboneliği, bilmemne platinum club üyeliği… Aslında birçoğunu kullanmadığım halde para ödediğimi fark ettim. Ben ev almak için nasıl para biriktirilir diye düşünürken, aslında o paranın bir kısmını buralara harcamışım.
Peki ne yaptım? Dijital televizyon aboneliğimi iptal ettirip daha ucuz bir çözüme geçtim. Spor salonunu iptal ettirdim, çok daha ucuz bir salona yazıldım. Pandemi döneminde tamamen eve ekipman alarak çözdüm bu işi. Tüm gereksiz abonelikleri kapattım. İhtiyacım olanları da ucuzlarıyla değiştirdim.
7-Kendin yap. Ucuza yap.
Eğer el beceriniz varsa bunun üstüne gidin. Mesela dikiş dikebiliyorsanız arada kendi kıyafetlerinizi yapın. Yemek! İşteyken bile dışardan yemek yiyeceğinize, evde yemeğinizi hazırlayın. Yanınızda götürün. Bozulan eşyalarınızı hemen atmayın. Tamir etmeyi deneyin. Eski eşyalarınızı yeniden kullanabileceğiniz şekilde değerlendirin. Farklı kullanım alanları deneyin.
8-Gardrobunuzdan epey nakit çıkabilir.
Eski eşyaları satışa çıkarmak da etkili para biriktirme yolları arasında. 2. el günümüzde oldukça popülerleşiyor. Dolap, modacruzz gibi uygulamalar üzerinden giymediğiniz ayakkabı, çanta ve kıyafetleri satabilirsiniz. Eski eşyalarınızı da letgo gibi uygulamalardan satabilirsiniz. Nasıl para biriktirilir iye düşünürken, gardrobunuzu kullanabileceğiniz hiç aklınıza gelmiş miydi?
Özellikle çocuk eşyaları oldukça hızlı eskiyebiliyor. Bunları da Tutumlu Anne üzerinden satabilirsiniz.
9-Büyük miktarları, küçük parçalara bölün.
Size hadi şimdi kenara 300 TL koyun desem bir düşünürsünüz değil mi? Nereden bulacağım dersiniz. O zaman en çok kullandığım para biriktirme yolları arasında uyguladığım bir yöntemi paylaşayım. Büyük miktarı, küçük hedeflere bölmek. Ayda 300 TL biriktirmek zor görünüyorsa, bir kumbaraya günde 10 TL atmak daha kolay görünebilir.
10-Ek gelirler oluşturun. Bu gelirin bir kısmını birikime ayırın.
Tabii ki gelirleri artırmak para biriktirme yolları arasında en önemli madde. Belki asıl mesleğinizde bunu yapmak o kadar kolay olmayabilir. Ama paraya çevirebileceğiniz becerilerinizle, ek gelirler kazanabilirsiniz. Haftada 100 TL kazansanız bile yılda 5200 TL yapar.
Ek gelir elde etmek için birçok yöntem ve iş fikri var. Hepsini buraya yazmak mümkün değil. Ama bu yazıdaki yöntemlerin birçoğu sizin için ufuk açıcı olabilir.
11-Akıllı borçlanmanın önemi.
En büyük finansal hatalarımdan birini soranlara, akılsız borçlanma diyorum. Özellikle ilk para kazanmaya başladığım dönemde, maaşımla her şeyi satın almak istiyordum. İyi bir telefon, güzel kıyafetler, yeni bir bilgisayar vs vs vs vs… Satın alırken paramın yettiğini değil, paramın taksidine yettiğini alıyordum. Yani alışveriş için 500 TL ayırdım mesela. Normalde 500 liralık ürün almam gerekirken, ben 2000 liralık ürün alıp 4 ay boyunca 500 TL ödüyordum. Bu da içinden çıkılmaz bir taksit ve borç sarmalı yaratıyor. Yanlış anlamayın, bazen taksitlendirmek ya da borçlanmak gerekebiliyor. Ama bunu akıllı yapmak ve alışkanlığa dönüştürmemek, doğru bütçe yönetimi için çok önemli. O yüzden bu konuyu da para biriktirme yolları ve para biriktirme yöntemleri arasında değerlendiriyorum.
12-Su, elektrik ve doğalgaz tasarrufunu önemseyin.
“Akıllı Bütçe, sen de iyice emekliye bağladın” diyebilirsiniz. Demeyin ama:) Para biriktirmek istiyorum diyoruz madem, o zaman tasarruf etmeyi öğreneceğiz. Çünkü para biriktirmek için ihtiyacımız olan miktarlar buradaki fazla harcamalarımızda gizli. O kadar çok su, elektrik ve doğalgaz harcıyoruz ki yok yere… Bunlardan tasarruf ederek bile önemli bir paranın cebimizde kalmasını sağlayabiliriz. Size çok basit bir şey söyleyeceğim. Mesela sabah duş alırken, suyun ısınması için akıttığınız suyu düşünün. Halbuki banyoda bir kovanız olsa, o suyu kovaya doldursanız ve sonra bu suyu temizlikte kullansanız hem tasarruf edersiniz. Hem de aslında ne kadar boşa su harcadığınızı görürsünüz. Evde 3 kişiyiz ve sabah duş alırken neredeyse yarım kova su doluyor.
13-Tamir kültürüyle tanışın.
Biz eskiden böyle değildik. Tüketmeye çok alıştık. Bir şey bozulsun, hemen yenisini istiyoruz. Bir yeri çizilsin yırtılsın hemen yenisini alıyoruz. Avrupa’da en hızlı telefon yenileyen ülkelerden biriyiz. Araba değiştirme sıklığımız da öyle. Halbuki basit onarımlarla, eşyalarımızın ömrünü uzatmamız mümkün. Evde atmayı düşündüğümüz mutfak sandalyelerini, bir haftasonu güzelce boyayarak yeniledik. Hem evin havası değişti, hem de eğlenmiş olduk. Üstelik 2 senedir hala aynı ama yenilenmiş sandalyelerimizi kullanıyoruz. Kişi başı ortalama geliri çok daha yüksek olan İsveç vatandaşlarına tamir desteği veriyor. Eğer eşyalarınızı tamir ediyorsanız, vergi indiriminden yararlanıyorsunuz.
14-En ucuzunu bulana kadar arayın.
Şöyle bir gerçek var bence. Her şeyin daha ucuzunu üreten bir marka vardır bir yerlerde. Elbette burada illa ucuz peşinde koşmaktan bahsetmiyorum. Aradığınız kaliteyi en uygun fiyata almak önemli olan. Kimisi bir çantaya 100 lira ayırabilir, kimisi 1000 lira. Ama 100 lira bütçesi olan 80’e, 1000 bütçesi olan 800’e alsa bile karda. Mesela X bir markada bir ürün beğendiniz ama pahalı. Emin olun hemen ona benzer daha alt segment bir markada bütçenize uygun bir muadili vardır.
Daha farklı kolay para biriktirme yolları var mı?
Bana en çok sorulan sorulardan biri bu. Kolay para biriktirmenin yolları var mı? Ev almak için nasıl para biriktirilir? Araba almak için nasıl para biriktirilir? Para biriktirmek istiyorum ne yapayım? Çok güzel sorular bunlar. Ama genelde bu soruların cevaplarından memnun olmuyoruz. Çünkü birçoğumuz direkt sonucu istiyoruz. Ama o sonuç için efor harcama zor geliyor. Oysa para kelimesiyle kolay kelimesi yan yana gelince ben hep kuşkulanırım. Çünkü kolay ve para sözcükleri çok yanyana gelebilen sözcükler değil bana göre. Efor harcamadan, bütçe planlama yapmadan, fedakarlıkta bulunmadan hedeflere ulaşmak kolay değil.
Birikimlerimle ne yapmalıyım?
Bu çok kişisel bir soru. Kimi ev almak için para biriktirmek ister, kimi araba almak için para biriktirmek… Bazılarımız emeklilikte rahat etmek için birikim yapmak için uğraşır, kimilerimiz iş kurmak için ya da çocuklarının eğitimi için. Bunun için de farklı para biriktirme yöntemleri dener. Önemli olan birikimlerinizi hedef için değerlendirmek. Tabii biriken paranın zaman içinde enflasyon karşısında erime ihtimalini de unutmuyorum. bunun için birikimlerimi koruyacak çözümler için bankama veya SPK (sermaye piyasası kurulu) tarafından onaylanmış yatırım kuruluşlarına danışıyorum. Ben kendi tecrübelerimi yazdığım için size yatırım tavsiyesinde bulunamam. Bu etik de olmaz, yasal olarak da mümkün değil. Ama birikimlerinizi değerlendirmek için sadece yasalara ve yönetmeliklere uygun kuruluşlardan tavsiye ve danışmanlık almak gerektiğini hatırlatmak isterim.
Para Biriktirmek İsteyenler İçin Para Biriktirme Yolları
Umarım para biriktirme yolları üzerine bu yazımızı beğenir ve sevdiklerinizle de paylaşırsınız.
